Enerji ve İklim Değişikliği

Enerji tasarruflu cihazlar

DEÜ binalarının tamamına yakını gün ışığından maksimum düzeyde yararlanacak şekilde tasarlanmış ve cam cepheler yoğun olarak kullanılmıştır. Bu durum, yarattığı görsel avantajın yanı sıra güneşli saatlerde elektrik enerjisinin aydınlatma amaçlı kullanılmasını engellemekte ve enerji tasarrufu sağlamaktadır.

DEÜ Kampüslerinde Çeşitli Birimlerde Gün Işığının Kullanılması

Dokuz Eylül Üniversitesi kampüslerinde uzun süredir enerji tasarruflu cihazlar kullanılmaktadır. Yapılar değişmese bile DEÜ yerleşkelerinin iç donanımları sürekli yenilenmektedir. Dersliklerin, açık salonların ve personel odalarının çoğu LED ışıklıdır ve eski aydınlatma sistemleri (flüoresan vb.) ile sürekli bir LED değişimi vardır. Geniş yüzeyli ortak alanlarda hareketi algılayan ve alanı aydınlatan fotoselli aydınlatma ürünleri kullanılmakta olup, aydınlatmanın açık unutulması veya boş yere yakılması gibi durumların önüne geçebileceği için enerji tasarrufu sağlamaktadır.

Farklı Ünitelerde LED Işık ve Fotoselli Aydınlatma Ürünlerinin Kullanılması

Üniversite kampüsleri merkezi ısıtma sistemleri ile ısıtılmaktadır. Yeni yapılan binalarda soğutma merkezi sistem ile yapılmakta olup, daha önce alınan bireysel soğutma sistemlerinde enerji tasarruflu inverter klimalar kullanılmaktadır. Son yıllarda üniversite kampüsleri için alınan buzdolabı gibi elektrikli ev aletlerinin tamamı enerji tasarruflu ürünlerden seçilmektedir (A+ ürünler tercih edilmektedir). Üniversite Bilgi İşlem Daire Başkanlığı envanterinde kayıtlı yaklaşık 11400 adet bilgisayar bulunmaktadır ve bunların tamamı enerji-yıldız sertifikasına sahiptir.

Sonuç olarak, DEU kampüslerinde kullanılan enerji tasarruflu ürünler, toplam enerji kullanan sistemlerin yaklaşık %75’inden fazlasını oluşturmaktadır.

Kampüslerdeki toplam akıllı binalar (m²)

Dokuz Eylül Üniversitesi akıllı binalarının toplam alanı (zemin katlar ve diğer katlar dahil) 173.642 m² olarak rapor edilmiştir.Akıllı binaların toplam kapalı alanlar (827.345 m²) içindeki oranı %21 olarak hesaplanmıştır .

Akıllı Bina Özellikleri (Her bina için en az 5 özellik sağlanmalıdır )

No.

İsim

Kampüs

Otomasyon

Güvenlik

Enerji

Su

Kapalı Ortam Özellikleri

Aydınlatma

Bina Alanı (m2)

B1

B2

S1

S2

S3

S4

E1

E2

A1

A2

I1

I2

I3

I4

L1

L2

L3

L4

1

DEPARK Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TGB-1)

Dokuz Eylül Üniversitesi; Tınaztepe Yerleşkesi

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

17413

2

DEPARK Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TGB-2)

15 Temmuz Sağlık ve Sanat Yerleşkesi

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

10487

3

Dokuz Eylül Üniversitesi; Yeni Hastane Yönetim Binası

15 Temmuz Sağlık ve Sanat Yerleşkesi

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

23335

4

Dokuz Eylül Üniversitesi; İzmir Bio Genom Enstitüsü (İBG)

15 Temmuz Sağlık ve Sanat Yerleşkesi

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

22250

5

Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Tınaztepe Yerleşkesi

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

26000

6

Dokuz Eylül Üniversitesi Merkez Laboratuvar Binası

Tınaztepe Yerleşkesi

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

4270

7

Dokuz Eylül Üniversitesi 15 Temmuz Sağlık ve Sanat Kampüsü Ortak Derslikler Binası

15 Temmuz Sağlık ve Sanat Yerleşkesi

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

5742

8

Dokuz Eylül Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu

Tınaztepe Yerleşkesi

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

19430

9

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Temel Bilimler ve Dekanlık Binası

15 Temmuz Sağlık ve Sanat Yerleşkesi

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

21815

10

Dokuz Eylül Üniversites Güzek Sanatlar Fakültesi ve Devler Konservatuarı

Tınaztepe Yerleşkesi

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

22900

Total

173642

(Özelliklerin detayları UI Greenmetric Guidelines 2022-Appendix 2 ile tanımlanmaktadır)

Kampüslerdeki yenilenebilir enerji kaynakları ve kapasiteleri

Üniversitemizde Güneş Enerjisi Projesi hayata geçmiştir. Güneş enerjisi panelleri kurulumu 7 farklı kampüste binaların çatıları, otopark alanları, ve uygun araziler kullanılarak tamamlanacak olup, proje inşaatı ve güneş paneli montajları, inverter ve panel montajları, DC/AC kablo bağlantıları devam etmektedir.  Proje kapsamında Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Torbalı Meslek Yüksekokulu kurulumlarının %90’ı tamamlanmış ve kabul aşamasına gelinmiştir. Eğitim Fakültesi kurulumlarında AC kablolama aşamasına geçilmiş ve proje %80 oranında tamamlanmıştır. 15 Temmuz Sağlık ve Sanat Kampüsü’nde arazi ve otopark kurulumları AC kablolama aşamasına getirilmiş, çatılarda panel montajlarına başlanmış ve proje genel olarak %50 aşamasına getirilmiştir. Tınaztepe Yerleşke alanında saha pano montajı tamamlanmıştır. Tüm projenin toplam kurulu gücü Üniversitenin 7 kampüsünde 17.237 kWp ve 15.204 kWe olacaktır. Üniversite Yerleşkelerimizin bulunduğu İzmir şehir merkezinin koordinatları ve radyasyon verileri dikkate alındığında 17.237 MW gücünde güneş enerjisi sistemi yılda ortalama 29.571.357,51kWh enerji sağlama kapasitesine sahip olacaktır. (PVGIS -Photovoltaic Geographical Information System).

DEÜ Güneş Enerjisi Projesine dair Teknik Detaylar

Kampüs	Panel sayıları	InKurulu Güç	Yerleşim
İnciraltı Kampüsü (Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü)	476 (450 Wp)	214,2 kWp DC 200 kWe AC	510 m2 çatı üstlerinde
Torbalı Kampüsü	1776 (530 Wp)	941 kWp DC 806 kWe AC	2240 m2 çatı üstlerinde 6000 m2 arazide
Buca Eğitim Fakültesi Kampüsü	1891 (450 Wp)	850,95 kWp DC 748 kWe AC	3011 m2 otopark üstlerinde 1112 m2 çatı üstlerinde
Dokuzçeşmeler Kampüsü	2258 (450 Wp)	1016,1 kWp DC 950 kWe AC	4725 m2 çatı üstlerinde
Tınaztepe Kampüsü	6183 (450 kWp) 5390 (530 kWp)	5639,05 kWp DC 5000 kWe AC	25.693 m2 arazide 22337 m2 çatı üstlerinde
15 Temmuz Sağlık ve Sanat Kampüsü	16180 (530 Wp)	8575,93 kWp DC 7500 kWe AC	10640 m2 arazide 12708 m2 çatı üstlerinde 31600 m2 otopark üstlerinde

 

 

Yıllık elektrik kullanımı (kWh)

2021 yılı elektrik kullanımı 18.237.130 kWh’dir. DEÜ Yerleşkeleri 2021 toplam elektrik kullanımı, idari ve akademik birimler ile SKS(Sağlık Kültürü Spor) Dair Başkanlığına bağlı birimlerin elektrik tüketimlerinin toplamı olarak hesaplanmıştır. Kampüslerde elektrik kullanımı aydınlatma, soğutma, ısıtma ve laboratuvar cihazlarının çalıştırılmasına dayanmaktadır.

Üniversite Uygulama ve Araştırma Hastanesinde 2021 yılında 35678 yataklı ve 1289325 ayakta hastaya hizmet vermiştir. Bu yüzden hastane tarafından kullanılan 23.014.092 kWh enerji, üniversite personeli tarafından kullanılan elektrik enerjisi olarak raporlanmamaktadır.  Toplam elektrik kullanımının toplam kampüs nüfusuna bölümü 249,74 kWh/kişi olarak hesaplanmıştır.

Dokuz Eylül Üniversitesi 2021 Yılı Elektrik Tüketimi

2021 yılı Elektrik Tüketimi
BİRİM	TÜKETİM (kWh)	HİZMET ETTİĞİ NÜFUS (KİŞİ)	BİRİM ENERJİ TÜKETİMİ KwH/KİŞİ
Toplam İdari ve Akademik Birimler	17.622.042	73.024 (Kampüs nüfusu)	249,74
Sağlık Kültür Spor (SKS) Daire Başkanlığına bağlı Birimler	615.088
Araştırma ve Uygulama Hastanesi	23.014.692	35.678 yataklı hasta 1.289.325 ayaklı hasta	17,37

Yenilenebilir enerji üretiminin yıllık toplam enerji kullanımına oranı

DEÜ’de 7 farklı yerleşkede binaların çatıları, otopark alanları, uygun araziler kullanılarak  güneş enerjisi projesi montajı tamamlanmak üzeredir. Proje kapsamında Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Torbalı Meslek Yüksekokulu’nda kurulumlarının %90’ı tamamlanmış olup, kabul aşamasına gelinmiştir. Öte yandan Eğitim Fakültesi tesisatlarında AC kablolama aşamasına geçilmiş olup, proje %80 oranında tamamlanmıştır. 15 Temmuz Sağlık ve Sanat Yerleşkesi’nde ise arazi ve otopark montajları AC kablolama aşamasına getirilmiş, çatılarda pano montajlarına başlanmış ve proje genel olarak %50 oranında tamamlanmıştır. Tınaztepe Kampüs alanında saha pano montajı tamamlanmış olup, çalışmalar devam etmektedir.

Fotovoltaik Coğrafi Bilgi Sistemi ile elde edilen verilere göre sistemin kurulu gücünün sağlayabileceği enerji potansiyeli 29.571.357,51 kWh olarak hesaplanmıştır. Üniversite kampüslerimizde kullanılan elektrik enerjisi toplam enerjinin %71’i olarak hesaplandığında, DEÜ yerleşkelerinin ortalama enerji tüketimi Araştırma ve Uygulama Hastanesi dahil 58.101.157 kWh olacaktır. Güneş enerjisi sistemlerinden elde edilecek 29.571.357,51 kWh enerji, üniversitenin toplam enerji tüketiminin %51’ine tekabül etmektedir (Son üç yıla ait veriler referans alınmıştır).

Tüm inşaat ve yenileme politikalarına dayanan yeşil bina uygulamaları

DEÜ kampüslerinde en güçlü yeşil bina uygulaması; tüm DEÜ binaları gün ışığından mümkün olduğunca yararlanacak şekilde tasarlanmış olmasıdır. Yıl geneli dikkate alındığında, gün içinde aydınlatma  saat  17:30’dan sonra dersliklerde, bina girişlerinde, ortak kullanım alanlarında ve ofislerde kullanılmaktadır.

Kampüslerdeki binaların büyük çoğunluğunda enerji tasarruflu LED lambalar ve harekete duyarlı sensörlü aydınlatma sistemleri kullanılmaktadır. Bu sayede elektrik kullanımında sürekli tasarruf sağlanmaktadır.

DEÜ Yerleşkelerinin Farklı Birimlerinde Enerji Tasarruflu LED Aydınlatmaların Kullanımı

Optik sensörlü musluklar, kademeli tuvalet sifonları ve bas-doldur içme suyu çeşmeleri DEÜ kampüslerinde yaygın olarak bulunmaktadır. Kampüslerdeki hemen hemen tüm binalarda tuvaletlerde fotoselli musluklar kullanılmaktadır. Bu durum su kullanımında israfı önlemekte ve üniversite genelinde önemli ölçüde su tasarrufu sağlamaktadır.

Çeşitli Kampüslerde Fotoselli Musluk Kullanımı

 

Üniversite genelinde tuvaletlerde kullanılan çift kademeli rezervuar sistemleri su kullanımında önemli tasarruf sağlamaktadır. Önceden kurulmuş ekipmanların yaklaşık %55’i su tasarruflu modellerle değiştirilmiştir.

Çeşitli DEÜ Yerleşkelerinde Çift Kademeli Rezervuar Sistemlerinin Kullanımı

 

 Sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik çalışmalar

 

DEU, sera gazı emisyonlarını azaltmak için çeşitli prıgramlar sunmakta ve uygulamaktadır. Programlar, aşağıdaki tablo ile özetlenen üç kapsam emisyonunu da azaltmayı amaçlamaktadır

DEÜ Yerleşkelerinde Sera Gazı Emisyonlarını için Gerçekleştirilen Aksiyonlar

Amaç	Emisyon Datası	DEÜ Faaliyetleri
1	Sabit Yanma	Kampüslerde sera gazı emisyonlarının azaltılması ve enerji verimliliğinin sağlanması için aşağıdaki aksiyonlar alınmıştır: – Deprem riski taşımayan ve kiralık olmayan binalarda dış cephe yalıtımı ve pencere değişimine yönelik tedbirlerin uygulanmıştır. – Vanalar ve flanşlar dahil olmak üzere ısıtma ve soğutma sistemlerinin boru ve kanallarında yalıtımsız alanlar yalıtılmıştır. – Her yıl ısıtma sistemlerinde kullanılan kazanlarda baca gazı ölçümleri yapılmış ve brülör ayarları kontrol edilmiştir. – İç ortam sıcaklığının ısıtma sezonunda en fazla 22 °C, soğutma sezonunda ise en az 24 °C olması sağlanmıştır. – Önü kapalı radyatörlerin önleri ve üstleri açılmış ve radyatörlerin arkasına alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştirilmiştir. Radyatör iç temizliği, çalışmayan vanaların değişimi, termostatik vana kullanımı sağlanmaktadır.
	Mobil yanma	Üniversite kampüslerinde mobil yanmanın kontrol edilebilmesi için kampüslerde kullanılan ve üniversiteye ait tüm araçlar için dijital mobil takip sistemi kullanılmaktadır. Bu sistem ile araçların bakımları ve yakı tüketimleri düzenli olarak takip edilmektedir. Böylece mobil yanmadan doğabilecek enerji tüketimi kontrol altında tutulmaktadır.
	Proses emiyonları	DEÜ Yerleşkelerinde proses emiyonu yoktur.
	Kaçak Emisyonlar	DEU kapalı alanlarda doğal havalandırma uygular, klima kullanımı sadece gündüz sıcaklığının 28°C’nin üzerinde olduğu dönemde geçerlidir.   Kampüsler genelinde doğal gaz tesisat sistemi ve klima bakımları üniversite yönetimi tarafından rutin olarak yapılarak kaçak emisyonların önüne geçilmektedir. Ayrıca enerji tasarrufu önlemleri kapsamında kapı ve pencerelerden kaynaklanan kaçaklar tespit edilerek sızdırmazlığın sağlanması için gerekli onarımlar yapılmıştır.

 

Amaç	Emisyon Datası	DEÜ Faaliyetleri
2	Satın alınan enerji	DEÜ, dersliklerde, ofislerde, kütüphanede, hollerde ve girişlerde saat 17:30’a kadar (yıllık ortalama) doğal aydınlatma sağlanan binalarının çevre dostu mimarisinden yararlanmaktadır. Buna ek olarak DEÜ, bina çatılarına, kampüslerdeki boş arazilere ve otopark alanlarına güneş panelleri kurarak 15 MW elektrik kurulum gücünde güneş enerjisi projesine başlamıştır. 7 yerleşkede paneller kurulmuş olup, proje çok yakında tamamlanarak devreye alınacaktır.

 

Amaç	Emisyon Datası	DEÜ Faaliyetleri
3	Atık	DEÜ, atıklarını kapsamlı bir program uygulayarak yönetmektedir. Kampüslerden 15’i Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan Sıfır Atık Belgesine sahiptir. Geri dönüştürülebilir tüm atıklar, diğer atıklardan ayrı olarak toplanmakta ve geri dönüştürülmek üzere lisanslı bir firmaya verilmektedir. Yemekhanelerden çıkan biyolojik olarak parçalanabilen atıklar kompost haline getirilmektedir. Türkiye’de Sıfır Atık Yönetmeliği’ne göre çeşitli programlar uygulayarak günlük atık üretimi %15 oranında azaltılmaktadır
	Atık ve Atıksu Azaltımı	DEÜ’nün su hasadı programı kampüslerde geri kazanılan su miktarını artıracaktır. Kullanılan harekete duyarlı musluklar aynı zamanda su tüketimini ve atık alımını da azaltmaktadır.
	İşe /Okula Ulaşım	Şehrin her yerinden DEÜ kampüslerine toplu taşıma araçları mevcuttur. Kampüs içinde araçlarını park etmek isteyenler için yıllık ücret uygulanır. Buna ek olarak, otostop alanları belirlenmiş ve hem öğrenciler hem de akademisyenler için mükemmel bir şekilde çalışmaktadır. Motorlu araçların kullanılmaması için kampüslerde elektrikli scooterlar bulunmaktadır.
	Havayolu ile Ulaşım	DEU, yurt dışında düzenlenen uluslararası konferanslara sözlü sunum başına sadece bir yazarın uçak bileti ücretini ödemektedir. Ulusal konferanslar için sadece otobüs seyahatleri ücretlidir.

 

Toplam karbon ayak izi (Son 12 aya ait CO₂ emisyonu) 

DEU’daki toplam karbon ayak izi 16.329 metrik ton olarak hesaplanmıştır. Bu değerin hesaplanması için yerleşke içi servis sayısı 8, servislerdeki ortalama yolcu sayısı 55, servis başına ortalama sefer sayısı 11 olarak alınmıştır. Servis her sefer için kampüs içinde yaklaşık 4 km yol kat etmektedir. Ortalama araba sayısı 3228, ortalama motosiklet sayısı ise 500’dür. Araba ve motosikletlerin yaklaşık seyahat mesafesi 2 km’dir. Toplam karbon ayak izi, toplam kampüs nüfusuna bölünerek kişi başı 0,22 metrik ton olarak hesaplanmıştır.

Yıllık karbon ayak izi ve hesabı

TOPLAM KARBON AYAK İZİ
Yillik Elektrik Tüketimi (kwH)	18.237.109
Açık alan (m2)	5.601.194 – 160.304
	5.343.514
Elektrik kaynaklı CO2 Emisyonu	(Tüketim/1.000)*0.84
	(18.237.109/1.000)*0,84
	15.319 metrik ton
Yıllık ulaşım (Servis)	(11*88*4)*240/100*0,01
	92,93 metrik ton
Yıllık ulaşım (Araba)	(3228*2*2*240)/100*0,02
	619.57 metrik ton
Yıllık ulaşım (Motorsiklet)	(500*2*2*240)/100*0,01
	48 metrik ton
Yıllık toplam emisyon	Elektrik kullanımından gelen emisyon  + ulaşım (otobüs, araba, motorsiklet)
	15.319 + 92,938 + 619,57 + 48
	16.329    trik ton

 

Enerji ve iklim değişikliği alanında yenilikçi program(lar)

Dokuz Eylül Üniversitesi kampüslerinde yenilenebilir enerji kullanımına yönelik Güneş Enerjisi Panel Sistemleri kurulumu için özel sektör firması ile sözleşme imzalanmış olup, panellerin inşaatı tamamlanmak üzeredir. Üretilen enerjinin bir kısmı yerel elektrik dağıtım şirketine beslenecektir. Böylece üniversitemizin karbon ayak izi önemli ölçüde azaltılacaktır.

 

Kasım 2021’de DEÜ’nün 40. Yıl Hatıra Ormanı oluşturulmuş ve Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı işbirliğiyle karaselvi, mavi selvi, zakkum, lavanta, defne, zeytin ve kızılçamdan oluşan 485 fidan dikilmiştir. 643 dönüm yeşil alana sahip Tınaztepe yerleşkesinde dikilen her yeni fidan ile yılda 10 kg sera gazı salınımı sağlanması hedeflenmektedir.

DEÜ Yerleşkelerinde enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. “Enerji ve Kaynakların Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik” kapsamında kapsama alınan 8 yerleşkede enerji yöneticilerinin atamaları yapılmış ve çalışmalara başlanmıştır. Çalışmalar doğrultusunda; elektrik, doğalgaz ve jeotermal tüketimlerine bakılarak tasarruf tedbirlerine yönelik öneriler sunulacak, binalar ve tüketime e yönelik hesaplamalar yapılarak verimlilik artırıcı proje önerileri sunulacaktır. Soğutma sistemleri, mekanik tesisat, havalandırma, elektrik sistemi, aydınlatma, elektrik motorları, mimari yapı elemanları (yalıtım vb.), varsa otomasyon sistemi gibi veriler incelenmiş ve incelenmeye devam edilmektedir. Termal kamera ile cephelerde ölçümler yapılmaktadır. Bunun için bir müteahhit firma ile anlaşma yapılmıştır. Yüklenici firma yaz ölçülerini tamamlamış olup kış sezonu geldiğinde kış ölçülerini yaptıracaktır. Tüm ölçümler tamamlandıktan sonra, çalışma raporları görünecektir. Etüt raporları bir sonraki yıl Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına sunulacaktır.

Kamu kaynaklarının verimli kullanılması ve enerji maliyetlerinin kamu kesimi üzerindeki yükünün azaltılması amacıyla enerji yöneticisi atama zorunluluğu bulunan kamu binaları (toplam yıllık enerji tüketimi 250 TEP ve üzeri veya toplam inşaat alanı 10.000 m² ve üzeri) Enerji Verimliliği Kanunu’na göre 2023 yılı sonuna kadar minimum %15 enerji tasarrufu yapmak zorundadır.

27/10/2011 tarihli ve 28097 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik” uyarınca aşağıda tanımlanan iş ve işlem süreçleri kademeli olarak bütçe disiplini içinde yürütülmeye devam edilmektedir:

– Deprem riski taşımayan ve kiralık olmayan binalarda dış cephe yalıtımı ve pencere değişimine yönelik tedbirlerin uygulanması sağlanmaktadır.

– Vana ve flanşlar dahil olmak üzere ısıtma ve soğutma sistemlerinin boru ve kanallarında yalıtımsız alanlar yalıtılmıştır.

– Isıtma sistemlerinde kullanılan kazanlarda her yıl baca gazı ölçümleri yapılmakta ve brülör ayarları kontrol edilmektedir.

– İç ortam sıcaklığının ısıtma sezonunda en fazla 22 °C, soğutma sezonunda ise en az 24 °C olması sağlanmaktadır.

– Önü kapalı radyatörlerin önleri ve üstleri açılarak radyatörlerin arkasına alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştirilmiştir. Radyatör iç temizliği, çalışmayan vanaların değişimi, termostatik vana kullanımı sağlanmaktadır.

– Kapı ve pencerelerden kaynaklanan kaçaklar tespit edilerek sızdırmazlığın sağlanması için gerekli onarımlar yapılmıştır.

– İç aydınlatmada kullanılan floresan armatürlerdeki manyetik balastlar elektronik balastlar ile değiştirilmiş, ekonomik ömrü dolmuş armatürler yerine en az T5 sınıfı floresan lambalar veya LED armatürler kullanılmasına özen gösterilmiştir,

– Dış aydınlatmada kullanılan metal halide ve cıva buharlı armatürler LED armatürler ile dönüşüme uğratılmıştır.

 İklim değişikliğine dair etkili üniversite program(lar)I

Dokuz Eylül Üniversitesi, iklim değişikliğini etkileyen enerji kullanımına odaklanan lisansüstü programlara sahiptir. Bu programlar DEÜ Fen Bilimleri Enstitüsü bünyesinde eğitim vermektedir. Bu programların başında Makine Mühendisliği bünyesinde yer alan “Enerji Yüksek Lisans ve Bütünleşik Doktora” programları gelmektedir. Program Söz konusu program kapsamında iklim değişikliği ile doğrudan ilgili yenilenebilir enerji kaynaklarına ilişkin seçmeli dersler yer almaktadır.

İklim değişikliği ile doğrudan ilgili olan bir diğer yüksek lisans programı ise Jeotermal Enerji Anabilim Dalı lisansüstü programıdır. Program, yenilenebilir bir enerji kaynağı olan jeotermal enerjinin optimum kullanımını sağlamak, teori ve uygulama alanlarında çözüm üretebilen, süreçleri yönetebilen ve koordinasyon sağlayabilen uzmanlar yetiştirmeyi amaçlamaktadır.

İklim değişikliği ile dolaylı olarak ilgili olan Çevre Yer Bilimleri Bölümü, yer bilimleri mühendisliği ve çevre sorunlarını ele alan multidisipliner bir programdır. Programın amacı, mühendisler, mimarlar, şehir ve bölge plancıları ve doğa bilimcileri gibi farklı bilim dallarında yetişmiş kişiler yetiştirmektir.

Çevre Mühendisliği yüksek lisans ve doktora programlarında ayrıca çevre kirliliği, kaynakların verimli kullanımı ve yenilenebilir enerji konuları da yer almaktadır. Ayrıca DEÜ’nün çeşitli birimlerinde “İklim Değişikliği” kavramını içeren dersler bulunmaktadır.

İklim Değişikliği Kavramını İçeren Dersler

Enstitü/Fakülte	Birim	Ders Adı	Ders Kodu
Fen Bilimleri Enstitüsü	Fen Bilimleri Enstitüsü	İklim Değişimi Politikasi	PLN 5101
Fen Fakültesi	Fen Fakültesi	İklim Değişikliğinin Biyolojik Etkileri	FPE 0051
Sosyal Bilimler Enstitüsü	Afet Yönetimi Dr. Programı	İklim Değişikliği ve Afet İdaresi	AFY 6024
Sosyal Bilimler Enstitüsü	Afet Yönetimi Dr.Programı	İklim Değişikliği ve Meteorolojik Afetler	AFY 5017
Sosyal Bilimler Enstitüsü	Deniz İşletmeciliği Yüksek Lisans Programı	İklim Değişikliği ve Deniz Ulaştırma Stratejileri	DDD 6010
Sosyal Bilimler Enstitüsü	Kamu Yönetimi Dr. Programı	İklim Değişikliği ve Stratejik Yaklaşımlar	KMY 6084
Sosyal Bilimler Enstitüsü	Turizm İşletmeciliği Yüksek Lisans Programı	Turizm ve İklim Değişikliği	TUİ 5106
İşletme Fakültesi	İşletme Fakültesi	İklim Değişikliği ve İş	IBS 4161
Mimarlık Fakültesi	Mimarlık Fakültesi	İklim Değişikliği ve Şehir Planlama	PLN4452
Mühendislik Fakültesi	Mühendislik Fakültesi	İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Yönetim	MSI 2070
Mühendislik Fakültesi	Mühendislik Fakültesi	İklim Değişikliğinin Çevresel Etkileri	ÇEV 4097

Dokuz Eylül Üniversitesi’nde iklim değişikliği lisansüstü çalışmalara konu olmuştur. 2021-2022 yılları arasında iklim değişikliği ile ilgili tamamlanmış 4 adet lisansüstü tez bulunmaktadır.